การผลิตน้ำมันกัญชา กัญชง ให้เป็นผง เพื่อตอกเม็ดหรือทำแคปซูล

  ในปัจจุบัน กัญชา (Marijuana, cannabis) และกัญชง (Hemp) กำลังเป็นที่ได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก เนื่องจากประเทศไทยมีนโยบายในการปลูก กัญชาและกัญชง เป็นพืชทางเศรษฐกิจ แต่ในเบื้องต้นยังไม่ได้ให้อนุญาตปลูกกัญชากับเอกชนโดยทั่วไป จะจำกัดอยู่ที่ โรงพยาบาล มหาวิทยาลัย และวิสาหกิจชุมชม เนื่องจากมีสาร THC ซึ่งมีฤทธิ์มึนเมาสูงกว่า กัญชง แต่สำหรับกัญชงนั้นทางรัฐบาลจะอนุญาตให้เอกชนสามารถปลูกได้ จึงมีผู้คนจำนวนมากสนใจในการปลูกเพื่อนำมาทำประโยชน์

  ประโยชน์ของกัญชาและกัญชงนั้นมีหลากหลายมาก ทั้งนี้เราจะพูดถึงส่วนซึ่งมีฤทธิ์ในการรักษา นับเป็น wellbeing chemicals อย่างหนึ่งได้ โดยสารที่สำคัญหลักที่สกัดเพื่อทำเป็นยานั้นคือ CBD ซึ่งเป็นสารที่สามารถใช้ได้ตามกฏหมาย ส่วนสาร THC นั้นจะจัดเป็นสารเสพติด ซึ่งทางกฏหมายกำหนดให้สกัดออกให้ได้มากที่สุด

ขั้นตอนการสกัด CBD

1. จะต้องนำกัญชาหรือกัญชง มาสกัดให้ได้น้ำมัน
2. แยกส่วนที่ไม่เป็นที่ต้องการออกให้มากที่สุด เช่น สี โลหะหนัก ยาฆ่าแมลง น้ำมันอื่นๆ  และ แยกให้ได้ความเข้มข้นของ CBD สูงที่สุด (Davisil)
3. นำไปใส่ในยา ซึ่งการทำให้อยู่ในรูปของผง จะสามารถใช้ได้ง่ายขึ้น สามารถทำเป็น capsule หรือ tablet (Syloid XDP)

ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกัญชา กัญชง

กัญชา (cannabis or marijuana plant)

  กัญชามีชื่อภาษาอังกฤษที่มักถูกเรียกว่า Cannabis, Marijuana  ชื่อวิทยาศาสตร์  Cannabis sativa forma indica กัญชาลำต้นจะมีลักษณะเตี้ยและเป็นพุ่ม มักสูงไม่เกิน 2 เมตร ต้นกัญชาจะแตกกิ่งก้านค่อนข้างมากเมื่อเทียบกับกัญชง กัญชาจะมีใบหนากว้าง เรียงตัวชิดกัน  มีแฉกประมาณ 5-7 แฉก และมีสีเขียวเข้ม ลำต้นเป็นปล้องหรือข้อสั้น เปลือกลอกยาก ให้เส้นใยที่ยาว แต่มีคุณภาพต่ำกว่ากัญชง ส่วนเมล็ดกัญชาจะมีขนาดเล็กกว่ากัญชง ผิวมีลักษณะมันวาว

  กัญชาหมายถึงสิ่งที่มาจากพืชกัญชา ทั้งชิ้นส่วนของพืชและสารธรรมชาติในพืชกัญชา กัญชาเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 (ตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522) แต่อนุญาตให้ปลูกพืชกัญชาสำหรับใช้เพื่อทดลองประโยชน์ทางการแพทย์ได้

  กัญชาเป็นพืชสมุนไพรที่มีสารออกฤทธิ์ (bioactive compounds) ซึ่งมีส่วนประกอบของสารเคมีมากกว่า 450 ชนิด โดยมากกว่า 60 ชนิด เป็นสารกลุ่มแคนนาบินอยด์(cannabinoids) เช่น delta-9-tetrahydrocannabinol (THC), Cannabinol (CBN), Cannabidiol (CBD), Cannabichtomme (CBC), Cannabigerol (CBG) เป็นต้น  พบมากที่สุดเป็น สารเตตร้าไฮโดรแคนนาบินอยด์ (delta-9 tetrahydrocannabinol: THC) และ แคนนาบิไดอัล (cannabidiol: CBD)

กัญชง (hemp plant)

  กัญชง คือ พืชชนิดหนึ่ง มีชื่อภาษาอังกฤษว่า เฮมพ์ (Hemp) ชื่อทางวิทยาศาสตร์ คือ Cannabis sativa L.subsp. sativa อยู่ในวงศ์ Cannabaceae วงศ์เดียวกับกัญชา แต่เป็นสายพันธุ์ย่อย กัญชงมีลักษณะลำต้นต้นสูงเรียว มากกว่า 2 เมตร  แตกกิ่งก้านสาขาน้อย ใบกัญชงจะมีขนาดใหญ่ เรียงตัวห่างกว่าใบกัญชา  ใบกัญชงเป็นใบเดี่ยว สีเขียวอ่อน ลักษณะเหมือนรูปฝ่ามือ ใบเป็นแฉกประมาณ 7-11 แฉก ต่อ 1 ใบ ขอบใบเหมือนใบเลื่อย ปลายใบเรียวแหลม ปล้องหรือข้อยาว เปลือกเหนียวลอกง่าย ให้เส้นใยยาวคุณภาพสูง เมล็ดกัญชงมีขนาดใหญ่ ลักษณะเป็นรูปไข่กลมรี ผิวเรียบมันมีลายสีน้ำตาล ภายในเมล็ดมีสารอาหารจำพวกแป้งและไขมันจำนวนมาก

  จุดเด่นของกัญชงนั้นจะไม่ใช่สาร THC แต่จะเป็น CBD (Canabidiol ) หลักๆ แล้วจะถูกสกัดออกมาเพื่อประโยชน์ทางการแพทย์ เช่น การลดอาการเจ็บปวด หรือช่วยต้านอาการของโรคลมชัก แก้อาการนอนไม่หลับ แต่ไม่ทำให้เมา และไม่ทำให้เกิดการเสพติดเหมือนกับสาร THC ซึ่งในกัญชงจะมีสัดส่วนสาร CBD ต่อ THC สูงกว่ากัญชา โดยพบสาร CBD ในกัญชงประมาณ 2% ขึ้นไป ขณะที่ในกัญชามีสารชนิดนี้อยู่น้อยมาก ไม่ถึง 2%  ทั้งนี้ เนื่องจากกัญชงมีสารเมาน้อย จึงมีฤทธิ์กระตุ้นประสาทน้อย ดังนั้นกัญชงจึงถูกนำมาใช้ประโยชน์ในด้านอื่น ๆ มากกว่าใช้เป็นสารเสพติดอย่างที่กัญชาเป็น จึงทำให้ในหลาย ๆ ประเทศอนุญาตให้มีการปลูกต้นกัญชงได้อย่างถูกกฎหมาย แต่ต้องควบคุมไม่ให้พืชที่ปลูกมีสารเสพติด (THC) สูงกว่าปริมาณที่กำหนด

  เดิมทีกัญชงถูกจัดให้เป็นพืชที่อยู่ในบัญชียาเสพติดประเภทที่ 5 ตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ พ.ศ. 2522 เนื่องจากกัญชงเป็นพืชสายพันธุ์ย่อยของกัญชาที่มีสารเสพติดออกฤทธิ์สำคัญที่ชื่อว่า เตตราไฮโดรแคนนาบินอล (Tetrahydrocannabinol, THC) ซึ่งออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลาง ดังนั้น การผลิต นำเข้า ส่งออก ครอบครอง หรือแม้แต่เสพ จะมีโทษทางอาญา แต่หลังจากที่กัญชงถูกปลดล็อก ส่วนเปลือกกัญชง ลำต้น เส้นใย ราก ใบจริง/ใบพัด กิ่ง/ก้าน เปลือกแห้ง แกนลำต้นแห้ง เส้นใยแห้ง กากจากการสกัด สารสกัด CBD ที่มี THC ไม่เกิน 0.2% รวมทั้งเมล็ดกัญชง น้ำมันและสารสกัดจากเมล็ดกัญชง ไม่ถือว่าเป็นยาเสพติด ยกเว้นช่อดอกกัญชงที่ยังคงเป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 5 อยู่ ดังนั้นการปลูกกัญชงจึงต้องขออนุญาตอย่างถูกต้องก่อน

สารสกัดจากกัญชา กัญชง

  ในกัญชา และกัญชงนั้น มีสารประกอบต่างๆ มากมาย แต่มีจำนวนน้อย ซึ่งสารที่มีฤทธิ์โดดเด่นได้แก่

1. สารแคนนาบิไดอัล (cannabidiol: CBD)

  มีฤทธิ์ที่สำคัญที่เป็นประโยชน์ได้แก่ มีฤทธิ์ต้านการชัก ต้านการอาเจียน กระตุ้น ความอยากอาหาร แก้ปวด กำจัดความกระวนกระวาย และทำให้นอนหลับ เมื่อให้ CBD ร่วมกับ THC สามารถ ลด อาการไม่พึงประสงค์ของ THC ได้ CBD เป็นสารหลักที่สามารถนำมาผลิตเป็นยา และอาหารเสริมได้

2. สารเตตร้าไฮโดรแคนนาบินอยด์ (delta-9 tetrahydrocannabinol: THC)

  จัดเป็นสารเสพติด ออกฤทธิ์ที่ระบบประสาทส่งผลเฉียบพลันให้ร่างกาย รู้สึกผ่อนคลายและมีความรู้สึกสนุก แต่มีอาการข้างเคียงด้านลบต่อจิตประสาท ได้แก่ กระวนกระวาย ซึมเศร้า มีความบกพร่องในสมาธิความจำและ การเรียนรู้ตลอดจนการทางานของระบบเคลื่อนไหว มีผลต่อการเต้นของหัวใจ และความดันโลหิต สำหรับในประเทศไทยเอง THC ถือเป็นสารเสพติด ยังไม่สามารถสกัดเพื่อจำหน่ายได้

ประโยชน์สารสกัด THC

  ลดอาการคลื่นไส้จากยาเคมีบำบัดมะเร็ง ลดอาการปวดเรื้อรัง ลดอาการเบื่ออาหาร เฉพาะในผู้ป่วยบางกลุ่ม ภายใต้การดูแลของแพทย์ ลดอาการเกร็ง ในผู้ป่วยโรคระบบประสาทจำเพาะบางชนิด (Multiple Sclerosis)

โทษของสาร THC

  หากมีการนำสาร THC จากกัญชามาใช้ในทางที่ไม่ถูกต้อง หรือไม่ระมัดระวังในการใช้ อาจทำให้เกิดโทษต่อร่างกายได้ ดังนี้ เมา หลอนประสาท เสพติด และอาจเพิ่มอัตราการฆ่าตัวตาย เพิ่มอุบัติเหตุ หากได้รับในปริมาณสูง อาจเกิดภาวะเป็นพิษ และอาการผิดปกติได้

  พืชกัญชาส่วนใหญ่มี THC สูงกว่า CBD สามารถสกัดแยกด้วยกระบวนการในห้องปฏิบัติการเท่านั้น การใช้กัญชาเองโดยไม่อยู่ภายใต้การควบคุมดูแล และคำแนะนำของแพทย์ เสี่ยงเกิดโทษต่อร่างกายมากกว่าเป็นผลดี

สารปรุงแต่งยาหรืออาหารเสริม (Excipient)

  คือ สารที่ไม่ให้ผลในการรักษา ใช้เป็นสารช่วยทางเภสัชกรรมในการเตรียมเภสัชภัณฑ์รูปแบบต่าง ๆ

คุณสมบัติโดยทั่วไปของสารปรุงแต่งยาหรือสารเติมเนื้อยา (Excipients)

ในสูตรตำรับนั้น มีหน้าที่ต่าง ๆ เช่น

1. ช่วยเพิ่มความคงสภาพของสารออกฤทธิ์
2. ช่วยในการปรับชีวประสิทธิผลของสารออกฤทธิ์
3. ช่วยรักษาความเป็นกรด-ด่าง
4. ช่วยรักษาสภาพการไหลของยารูปแบบกึ่งแข็ง
5. ทำหน้าที่ในการยึดและช่วยในการแตกตัว
6. ทำหน้าที่เป็นตัวต้านออกซิเดชัน และเป็นตัวช่วยการรวมกันของสารที่ไม่ละลายซึ่งกันและกัน
7. ช่วยให้ผู้ป่วยได้รับขนาดยาที่เหมาะสม
8. เพื่อเหตุผลทางด้านความสวยงาม
9. เพื่อการหาเอกลักษณ์

การจำแนกประเภทของสารปรุงแต่งยาตามหน้าที่ (Functions)

ที่ใช้ในรูปแบบทางยาแบบของแข็ง(Solid dosage forms) มีดังนี้

1. .สารเพิ่มปริมาณ (Fillers) ช่วยในการเติมปริมาณ
2. สารยึดเกาะและสารยึดติด (Binders and Adhesives) ช่วยในการยึดเกาะของสารที่เป็นฝุ่นผง
3. สารหล่อลื่น (Lubricants) ช่วยเพิ่มอัตราการไหลของแกรนูล (Granule) ลดแรงต้านระหว่างอนุภาค และป้องกันภาวะเกาะติดของสารในเม็ดยาบนพื้นผิวที่แห้ง
4. สารช่วยไหล (Glidants) เช่น ปรับคุณลักษณะการไหลของส่วนผสมที่เป็นผง
5. สารช่วยแตกกระจายตัว  (Disintegrates )ช่วยในการแตกตัวของยาหลังจากได้รับยาเข้าสู่ร่างกาย
6. สารเคลือบ (Coating material) ใช้เคลือบเม็ดยาเพื่อป้องกันความชื้น และช่วยให้การกลืนยาที่มีผลจากรสชาติที่ไม่พึงประสงค์

เหตุผลที่ต้องมีการเตรียมยาในรูปแบบต่างๆ หลายรูปแบบ

1. เพื่อปกป้องตัวยาไม่ให้สลายง่ายโดยสิ่งแวดล้อม เช่น ความชื้น
2. เพื่อป้องกันการสลายตัวโดยน้ำย่อยในกระเพาะอาหาร
3. เพื่อกลบรสหรือทำให้ได้รสที่น่ารับประทาน
4. เพื่อให้ได้รูปแบบที่เหมาะสมกับตัวยา เช่น ถ้าละลายน้ำได้ดีก็ทำเป็นยาน้ำใส ถ้าไม่ละลายก็ทำเป็นยาแขวนตะกอน
5. ให้ตัวยาอยู่ในรูปแบบที่เหมาะสมกับการนำไปใช้
6. ให้ได้รูปแบบที่เหมาะสมกับการนำติดตัวไปใช้ และการขนส่ง เช่นการทำเป็นยาเม็ดแทนยาน้ำ
7. ให้ได้รูปแบบของยาที่ได้ขนาดที่ถูกต้องและปลอดภัย เกิดอันตรายกับผู้ใช้น้อยที่สุดและถ้าเกิดอันตรายขึ้นสามารถแก้ได้ไม่ยาก

การผลิตน้ำมันกัญชา กัญชง ให้เป็นผง

สารช่วยเปลี่ยน ยาน้ำให้อยู่ในรูปผง : SYLOID® XDP 3050, 3015

  SYLOID® XDP 3050, 3015 Silica Pharmaceutical Excipients จัดเป็นวัตถุเจือปนอาหาร (Food Additive) และสารปรุงแต่งยาหรือสารช่วยในยาเตรียม (Pharmaceutical Excipient) เป็นซิลิกาสังเคราะห์ ชนิดอสัณฐาน (synthetic amorphous silica) มีลักษณะเป็นผงสีขาว (free-flowing powder) มีความบริสุทธิ์สูง ปราศจากรสชาติและกลิ่น

  SYLOID® XDP 3050, 3015เป็นไปตามข้อกำหนดของ

• U.S. Pharmacopoeia-National Formulary สำหรับ ซิลิกอนไดออกไซด์(silicon dioxide)
• European Pharmacopoeia สำหรับ Silica  Colloidal Hydrated  และ
• Japanese Pharmaceutical Excipients สำหรับ Hydrated Silicon Dioxide
• นอกจากนี้ยังเป็นไปตามมาตรฐานวัตถุเจือปนอาหารเช่น Food Chemical Codex (FCC); Regulation (EU) No.231/2012 ;  E-number 551  

  SYLOID® XDP เป็นซิลิกาเจลที่มีเอกลักษณ์ มีรูพรุนขนาดกลาง (mesoporous) รูพรุนสูง มีพื้นที่ผิวภายในขนาดใหญ่ ให้ความสามารถในการดูดซับที่เหนือกว่าซิลิกาทั่วไป เป็นตัวพาสำหรับของเหลว (liquid pharmaceutical actives)  การรวมกันของ การดูดซับ, รูพรุน, ขนาดอนุภาค และความหนาแน่นที่เหมาะสม ทำให้SYLOID® XDP เป็นเครื่องมือในการเปลี่ยนส่วนผสมที่เป็นของเหลวให้เป็นผงได้ (free flowing powder)

ตัวพา (Carriers) สำหรับตัวยาหรือสารออกฤทธิ์ที่เป็นน้ำมัน (Oily Active pharmaceutical ingredients APIs) (Liquisolid Systems)

  ตัวพา (carriers) ที่มีจำหน่ายในท้องตลาดส่วนใหญ่มีข้อจำกัดด้านการทำงาน การปล่อยตัวยาไม่ดี, ทำปฏิกิริยากับตัวยา, ต้องใช้ตัวทำละลายในการบรรจุ เพื่อลดความหนืดและตามด้วยการทำให้แห้ง แต่ SYLOID® XDP ได้รับการออกแบบมา โดยรูพรุนภายในและภายนอกรวมกันของ Syloid® XDP ช่วยให้มีพื้นที่ผิวมากขึ้น เพื่อส่งเสริมการดูดซึมและการดูดซับ ง่ายต่อการซึมผ่านของตัวยาที่เป็นน้ำมัน(oily APIs),ลิพิด และของเหลว เข้าไปในรูพรุนของ SYLOID® XDP โดยไม่ต้องการตัวทำละลาย (solvents), สารลดแรงตึงผิว(Surfactants) ละการทำให้แห้ง ด้วยขนาดและโครงสร้างของรูพรุนที่ปรับให้เหมาะสม SYLOID® XDP จึงให้ประสิทธิภาพ 100% จึงมักใช้สำหรับการบรรจุสารออกฤทธิ์ ( loading oily APIs ) ทำให้ของเหลวเปลี่ยนรูปเป็นของแข็งได้ง่ายขึ้น ในขณะที่ยังคงคุณสมบัติการไหลที่ดี (good flow properties) ช่วยให้บรรจุยาได้มากในแคปซูลและยาเม็ด,และปล่อยตัวยาได้ดี

การเปลี่ยนรูปจากของเหลวเป็นผงไหลอิสระ (Transformation from a Liquid to Free-Flowing Powder)

  SYLOID® XDP  เป็นตัวพา (Carrier) สำหรับตัวยาที่เป็นของเหลวเพื่อทำให้อยู่ในรูปแบบยาที่เป็นของแข็ง เข้ากันได้ดีกับสารออกฤทธิ์ เมื่อบรรจุยาแล้ว (Loaded) ยังคงเป็นผงที่ไหลเวียน ( free flowing powder ) ได้อย่างดีเยี่ยมมีความสม่ำเสมอสำหรับตำรับยา โดยไม่ต้องใช้ตัวทำละลาย solvents หรือการทำให้แห้ง (drying)

การเปลี่ยนสารสกัดและน้ำมันให้อยู่ในรูปแบบผง (Converting Extracts and Oils into Powders)

  สารสกัดจากสมุนไพรที่มีความข้นหนืดสามารถเปลี่ยนเป็นผง (free flowing powder) ได้อย่างรวดเร็วและง่ายดาย หลังจากบรรจุ (loading) ลงไปใน SYLOID® XDP silica

  การบรรจุยา (Loading) ที่ความเข้มข้นสูง SYLOID® XDP : herbal = 1:1เมื่อรวมเข้าด้วยกันอยู่ในรูปผง และ เมื่อนำไปทำเป็นยาเม็ด (tablets) ผลลัพธ์ที่ได้จะได้ยาเม็ด ที่มีความแข็ง (hardness) และเปราะ (friability)ที่เหมาะสม

  Simethicone oil  สามารถเปลี่ยนเป็นยาเม็ด (tablets)ได้อย่างดีในอัตราส่วน 0.75: 1 (SYLOID: Simethicone)

สรุปประโยชน์ของ Syloid® XDP silica

1. SYLOID® XDP silica มีรูพรุนและพื้นที่ผิวภายในสูง  มีประสิทธิภาพสูง จึงช่วยลดต้นทุน
2. มีความสามารถในการดูดซับสูง  บรรจุของเหลว/สารออกฤทธิ์ได้ในระดับที่สูงขึ้น
3. เป็นตัวพา สำหรับระบบนำส่งยาที่เป็นลิพิด (lipid-based drug delivery systems)
4. เปลี่ยนของเหลวให้เป็นของแข็ง ทำให้ง่ายต่อการจัดการ
5. ปรับปรุงการดูดซึมของสารออกฤทธิ์ที่เป็นน้ำมัน
6. เพิ่มการบรรจุ Active pharmaceutical ingredients APIs ในรูปแบบยาที่เป็นของแข็ง
7. ปล่อยตัวยา Active pharmaceutical ingredients APIs ได้อย่างรวดเร็วและสมบูรณ์จากรูปแบบยาที่เป็นของแข็ง
8. ง่ายต่อการเปลี่ยนผง (free flowing powder) เป็นแคปซูลและยาเม็ด
9. ความหนาแน่นสูง เกิดฝุ่นละอองน้อย ทำความสะอาดพื้นที่ทำงานได้ง่ายและโอกาสที่จะเกิดการปนเปื้อนข้ามน้อยลง

สรุป

  น้ำมันกัญชงและกัญชา มีประโยชน์มากในเชิงการแพทย์ แต่ยังถูกจำกัดในการจำหน่ายและบริโภคในรูปของน้ำซึ่งการเปลี่ยนให้อยู่ในรูปของผง หรือรูปแบบอื่น จะสามารถทำให้เข้าถึงคน และสะดวกในการบริโภคอย่างมาก นอกจาก Syloid จะสามารถเปลี่ยนน้ำมันกัญชา กัญชง ให้อยู่ในรูปแบบของผงแล้ว เรายังสามารถเปลี่ยนยาชนิดต่างๆที่อยู่ในรูปของน้ำมัน ให้อยู่ในรูปของผงด้วย ด้วยหลักการเดียวกัน

  สำหรับผู้ผลิตน้ำมันกัญชง หรือ น้ำมันกัญชา ทาง GRACE นั้นมีผลิตภัณฑ์ silica อื่นๆ ที่ใช้ในการทำให้สารสกัดนั้นบริสุทธิ์ขึ้น ลดสารพิษหรือสารไม่พึงประสงค์อื่นๆ โดยใช้หลักการซึมผ่าน ด้วย silicon dioxide แบบพิเศษ ทำหน้าที่เป็น Chromatography resins โดยเราจะเขียนแนะนำในบทความถัดไป